دیسک و صفحه (که معمولاً به عنوان کلاچ دیسک و صفحه شناخته می‌شود) یک جزء اساسی در سیستم کلاچ خودروهای دارای گیربکس دستی است. این قطعه نقش مهمی در انتقال قدرت از موتور به جعبه دنده و قطع و وصل این ارتباط دارد.
اجزای اصلی سیستم دیسک و صفحه کلاچ :
۱. صفحه کلاچ (Clutch Disc)
- صفحه‌ای است که بین فلایویل و دیسک فشار قرار می‌گیرد.
- سطح آن از لنت‌های اصطکاکی پوشیده شده که شبیه لنت ترمز هستند و برای ایجاد اصطکاک طراحی شده‌اند.
- به محور ورودی گیربکس متصل است و با چرخش فلایویل، گیربکس را به حرکت درمی‌آورد.
۲. دیسک فشار (Pressure Plate)
- قطعه‌ای فلزی و سنگین است که توسط فنرهای قوی به صفحه کلاچ فشار وارد می‌کند تا آن را به فلایویل بچسباند.
- با فشردن پدال کلاچ، این فشار قطع می‌شود و ارتباط موتور با گیربکس جدا می‌شود.
۳. بلبرینگ کلاچ (Release Bearing)
- این قطعه بین دیسک فشار و شاخه‌های کلاچ قرار دارد و با فشردن پدال، فشار روی دیسک را کم یا زیاد می‌کند.
عملکرد دیسک و صفحه:
- در حالت عادی (پدال کلاچ رها شده) :
دیسک فشار، صفحه کلاچ را به فلایویل می‌فشارد و قدرت موتور مستقیماً به گیربکس منتقل می‌شود.
- با فشردن پدال کلاچ :
بلبرینگ کلاچ، دیسک فشار را عقب می‌کشد و صفحه کلاچ از فلایویل جدا می‌شود. در نتیجه، انتقال قدرت قطع شده و می‌توان دنده را تعویض کرد.
علائم خرابی دیسک و صفحه :
- لغزش کلاچ : دور موتور بالا می‌رود، ولی خودرو شتاب نمی‌گیرد.
- سفتی یا لرزش پدال کلاچ : هنگام تعویض دنده، پدال سفت می‌شود یا خودرو می‌لرزد.
- بوی سوختگی : ناشی از ساییدگی بیش از حد لنت‌های صفحه کلاچ.
- صداهای غیرعادی : مانند تقه یا ساییده شدن هنگام فشردن کلاچ.
در صورت بروز این مشکلات ، معمولاً نیاز به تعویض ست کلاچ (دیسک ، صفحه و بلبرینگ) وجود دارد. عمر مفید این قطعات بسته به نوع رانندگی بین ۸۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر است.
